Yến Sào Cù Lao Chàm Món Quà Vô Giá Đến Từ Thiên Nhiên
Cù Lao Chàm Quảng Nam được thiên nhiên ưu ái ban tặng với hàng trăm ngàn món ngon và lạ. Trong đó, phải kể đến món yến sào thượng hạng và là dược liệu quý cho sức khoẻ. Được ví như “vàng trắng” giửa biển khởi của thành phố Hội An
Các du khách tham gia tour ghép Cù Lao Chàm 1 ngày, với mong muốn thưởng thức món ăn “yến sào Cù Lao Chàm“ theo phong cách hoàng gia tại nơi sản sinh ra món đặc sản đặc biệt này.
1. Yến sào Cù Lao Chàm
Dưới thời Nhà Nguyễn đã thành lập đội khai thác yến sào và bàn giao cho dân làng Thanh Châu trực tiếp khai thác và quản lý. Sau đó, mở rộng ra các tỉnh Bình Định và Khánh Hòa.
Tuy nhiên, Yến sào Cù Lao Chàm được đánh giá là sợi yến to hơn, dày hơn và hàm lượng dinh dưỡng cực kỳ siêu việt
1.1 Truyền thuyến về chim Yến Cù Lao Chàm
Truyền thuyết kể rằng, hóa thân của loài chim này là một cô thôn nữ tên Yến sống cùng cha mẹ già, bất ngờ gặp phải trận lũ cuốn trôi cả làng, chỉ có gia đình cô sống sót và trôi dạt vào một hòn đảo nhỏ, cả nhà đều đói và ngất đi vì kiệt sức.
Để cứu cha mẹ mình, cô lang thang khắp đảo để tìm thức ăn và nước uống, nhưng chỉ gặp phải những tảng đá. Cuối cùng, cô chỉ tìm thấy một mẩu khoai nhỏ trong tảng đá, nàng đã mớm cho ba mẹ ăn cùng nước bọt của mình. Sau đó nàng đã chết vì kiệt sức.
Vài năm sau, trên đảo xuất hiện một con chim nhỏ bay quanh quẩn trước ngôi mộ của người con gái hiếu thảo, đó là chim yến
1.1 Nghề khai thác Yến sào Cù Lao Chàm
Tổ nghề khai thác yến sào Cù Lao Chàm có từ lâu đời. Vào thời nhà Nguyễn, nghề khai thác tổ yến ở làng Thanh Châu đã góp phần to lớn vào phát triển kinh tế, giao thương rộng khắp, đồng thời góp phần bảo vệ lãnh thổ biển đảo Việt Nam.
1.2 Yến Cù Lao Chàm làm tổ vào mùa nào?
Vào giữa mùa xuân, khi chim yến xây tổ xong cũng là lúc bắt đầu mùa khai thác yến sào Cù Lao Chàm. Chim yến xây tổ một cách rất độc đáo: Yến nhã nước bọt trên vách đá tạo thành một dãi trắng nằm cheo leo giửa các hang động trên đảo.
Tổ yến mới hình thành có màu trắng hồng, khi gặp gió sẽ chuyển màu trắng sữa hình thù trông giống vành tai ngoài của con người (nên thường được gọi là tai yến sào).
1.3 Giá trị dinh dưỡng Yến sào Cù Lao Chàm
Hàm lượng dinh dưỡng trong tổ yến sào Cù Lao Chàm cực kỳ cao, với 36-52% protein, và là nguồn dược liệu tự nhiên quý hiếm.
Tổ yến có chức năng nâng cao sức đề kháng của cơ thể, bổ huyết, tráng dương, làm dịu thần kinh, chống lão hóa, làm đẹp da. Ngoài ra, có thể ngăn ngừa hoặc thậm chí chữa được nhiều bệnh nan y như lao, hen suyễn, viêm tủy xương …
Vì vậy, yến sào Cù Lao Chàm từ rất xa xưa đã là mặt hàng quý hiếm, sa sỉ phẩm với giá trị đắt đỏ trên thị trường.
1.4 Công dụng Yến sào Cù Lao Chàm
Theo số nghiên cứu của các nhà khoa học, Yến sào Cù Lao Chàm có vị thanh ngọt với có tác dụng bồi bổ, chăm sóc sức khỏe, tăng cường trí nhớ, thường được sử dụng trong các “đại Yến tiệc” của vua chúa nhà Nguyễn.
Các công dụng chính của Yến sào Cù Lao Chàm
- Tổ yến giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể
- Tăng cường sức khỏe, giúp tinh thần minh mẫn, tăng cường trí nhớ
- Dưỡng huyết, bổ dương.
- Làm dịu thần kinh
- Chống lão hóa, tái tạo làn da
- Phòng và điều trị các bệnh nan y như: Lao, hen suyễn, viêm tủy xương …
1.5 Yến sào làm tổ ở đâu trên đảo Cù Lao Chàm?
Ở Cù Lao Chàm có nhiều hang chim yến chọn làm tổ, nhưng trong đó tập trung chủ yêu tại Hang Khô, hang Tò Vò, hang Tai và hang Cả. Mùa khai thác yến sào Cù Lao Chàm thường vào tháng 4 và tháng 8 hàng năm.
2. Giá Yến sào Cù Lao Chàm
Là một loại thực phẩm đế từ thiên nhiên siêu bổ dưỡng, rất tốt cho sức khoẻ của con người. Yến sào Cù Lao Chàm với khả năng chữa được rất nhiều căn bệnh khó. Vì vậy, giá tổ yếnCù Lao Chàm khá đắt đỏ được bán trên thị trường.
Để tranh mua hàng giả và kém chất lượng, không phải yến sao Cù Lao Chàm, bạn nên lưu ý về giá cả và xem kỷ chất lượng yến nhé. Hiện nay, yến sào Cù Lao Chàm với giá 1,600,000 vnđ/ 100gram, và đặt biệt giá yến huyết đôi khi giá lên đến trên 200 triệu đồng cho 1 kilogram.
Dưới đây là giá tham khảo của các loại yến sào Cù Lao Chàm.
- Yến sào tinh chế: 7.500.000 VND / 1 lạng
- Yến thô: 5,500,000 VNĐ / 1 lạng
- Bạch Yến tinh chế: 6.000.000 VND / 1 lạng
- Yến Bài: 10.000.000 vnđ / 1 lạng
- Yên Quang 16.500.000 VNĐ / 1 lượng
- Yến Thiên: 15.500.000 VND / 1 lượng
- Yến Huyết: 22.000.000 VND / 1 lạng
Nếu bạn muốn biết rõ hơn về giá trị và chức năng và giá tổ yến Cù Lao Chàm, Bạn có thể ghé đến trung tâm tư vấn và bán sản phẩm yến sào Cù Lao Chàm tại Hội An để được tự vấn cụ thể.
3. Làm thế nào phân biệt yến sào Cù Lao Chàm
Như đã chia sẻ ở trên, để mua được yến sào Cù Lao Chàm thì bạn phải tìm hiểu cách nhận biết đâu là yến sào địa phương khác và đâu là yến sào Cù Lao Chàm. Và bây giờ, Cù Lao Chàm tour xin chia sẻ làm thế nào để nhận biết Yến Cù Lao Chàm nhé!
3.1 Hình dáng yến sào Cù Lao Chàm
Tổ yến sào Cù Lao Chàm Hội An ít lông, không lên màu mốc, và đặc biệt tổ yến có dạng hình cánh sen và có mùi vị tanh đặc trưng của biển. Trọng lượng của các tổ yến Cù Lao Chàm sẽ không đồng đều. Khi ăn sẽ có vị béo ngậy và hơi mặn.
3.1 Điểm đặc trưng của yến sào Cù Lao Chàm
Phân biệt yến sào Cù Lao Chàm bằng mắt thường:
- Đối với tổ yến trắng – Tổ yến có màu trắng sữa
- Đối với tổ yến hồng – Tổ có màu hồng nhạt hoặc ngả sang vàng cam
- Đối với còn yến huyết – là tổ yến có màu đỏ đặc trưng. Yến huyết rất quý hiên nên rất khó để mua và giá của loài yến này rất cao
Phận biệt yến sào Cù Lao Chàm thông quan hình dáng
- Sợi yến đan không tự nhiên
- Mềm hơn so với yến thông thường
- Tổ yến thật bạn quan sát kỷ sẽ thấy các sợi đan vào nhau, tạo thành hình vòng cung đẹp mắt.
Sau khi mua, bạn muốn chắc chắn là yến thật bạn nên thử ngâm với nước lạnh hoặc chưng cách thuỷ
- Chưng cách thuỷ
- Yến nở ra, có dạng sệt chắc chắn là yến giả
- Yến nở lâu, vắt ra không bị nhão, nguyên sợi yến ban đầu chắc 100% yến thật
- Ngâm nước lạnh
- Nếu yến giả sẽ đổi màu và có mùi vị của phụ gia
Phân biệt yến giả bằng hoá chất
Đun sôi tổ yến, sau đó cho vài giọt Luigon hoặc muối tinh Iot. Quan sát thấy màu yến thay đổi, có mùi kèm theo bột khi để qua 24 tiếng, đây chắc chắn là yên giả. Nếu là yến Cù Lao Chàm sẽ không có phản ứng phụ như vậy
Phân biệt yến Cù Lao Chàm bằng lửa
Để nhận biết có phải yến Cù Lao Chàm thật hay giả: Bạn lấy 1 sợ yến đốt lên, nếu có mùi khét kèm theo muội than là yến giả. Còn tổ yến tự nhiên khi đốt sẽ cháy không tạo ra bụi than
4. Lễ hội giổ tổ nghề Yến Cù Lao Chàm
Hàng năm, cứ vào ngày 10 tháng 3 âm lịch tại Miếu tổ nghề Yến ở Bãi Hương, cư dân trên đảo và những người khai thác yến sào đều tề tựu, thành kính dâng lễ vật và dâng hương lên tổ nghề
Có như vậy, để nhắc nhở cho thế hệ mai sau ghi nhớ công lao của tổ tiên đã tạo dựng nên ngành yến sào, để biết cách bảo vệ, duy trì và phát triển ngành yến sào tại địa phương
5. Nghề khai thác yến sào Cù Lao Chàm
Loài chim yến thường bám vào vách đá bên trong hang khá cheo leo, hiểm trở để làm tổ, đẻ trứng nhằm tránh sóng biển, gió lùa. Vì vậy, để khai thác, đội thợ phải dựng một giàn tre phía trong hang sâu.
Diện tích nhỏ hẹp, nhiều ngóc ngách, thợ khai thác yến vừa phải dùng sức lực, vừa phải quan sát, dự tính chiều dài từng cây tre để tạo kích thước phù hợp cho toàn bộ khung giàn.
Những cây tre già, cứng cáp được những người thợ nâng bổng, đưa vào hang. Tre đưa lên tới đâu, anh em phối hợp ráp nối, cột chặt giàn tới đó.
Ở nhiều vị trí, người làm giàn phải đu mình một cách khéo léo và mạo hiểm, bám vào các thân tre khác hoặc luồn lách, áp sát người vào vách đá mới có thể buộc giàn…
Sau nửa ngày lao động cật lực, bộ khung giàn đặc biệt được hình thành. Những người thợ khai thác yến sẽ men theo giàn thang ấy để gỡ tổ. Vì vậy, việc làm một giàn thang đúng kỹ thuật luôn là yêu cầu cao nhất trong quy trình khai thác.
6. Lịch sử Yến sào Cù Lao Chàm
Có giai thoại nói rằng người đầu tiên phát hiện ra yến sào ở Cù Lao Chàm là vợ chồng ông lão ngư dân người làng Thanh Châu (theo dân gian, đó là vợ chồng ông Trần Tiến, hiện còn miếu thờ tại thôn Thanh Đông – xã Cẩm Thanh, dân gian gọi là miếu Ông Tiến – ông Tổ nghề yến) đi đánh cá bị bão đánh dạt ra Cù Lao Chàm.
Bị kẹt lại nhiều ngày, hết lương thực ông bèn bứt lấy tổ yến để ăn. Ăn xong thấy người khỏe hẳn ra và đủ sức để về đất liền. Khi về đất liền vợ chồng ông kể lại cho dân làng nghe, từ đó nghề khai thác yến sào ở làng Thanh Châu đã ra đời.
Những người khai thác yến leo trên dàn giáo này để gỡ tổ yến bằng tay, hạn chế dùng sào để tránh làm tổ yến bể (vỡ), giảm phẩm cấp. Đối với những tổ yến khó gỡ, người thợ phải phun nước vào vách đá, dùng nỉa bóc gỡ.
Ở các địa điểm không thể tiếp cận bằng giàn thang, người thợ phải dùng sào dài, gắn với các dụng cụ cần thiết để chọc vớt. Tại nhiều hang nhỏ hẹp, đường vào không thuận lợi, thợ khai thác phải dùng dây thừng làm ròng rọc hoặc bắc thang bên sườn núi mới có thể vào bên trong.
Những hang yến này thường thiếu ánh sáng và rất trơn trượt, ẩm ướt do phân chim và rêu bám phủ, đáy hang sâu hoắm, có nhiều ghềnh đá. Chỉ cần sơ sẩy một chút, tính mạng người thợ sẽ gặp nguy hiểm. Mỗi đợt khai thác chỉ kéo dài từ 7 đến 10 ngày, mỗi hang chỉ khai thác chứng vài ngày là hết. Sau hai mùa khai thác, người thợ ở đảo canh giữ, bảo vệ hang yến, kể cả khi mưa gió, giá rét hoặc lễ, tết, đề phòng kẻ xấu xâm nhập trộm cắp, dẫn dụ hoặc phá hoại đàn yến.
Tổ yến sau khi khai thác, mang về làm sạch bằng cách lấy dao nhọn hoặc nhíp nhặt hết lông, phân chim, rêu và bùn đất. Phải hàng hai chục công nhân làm trong vài ngày. Sau đó phân thành các hạng căn cứ theo kích thước màu sắc, khối lượng gồm: Yến huyết, yến thiên, yến quang, yến bài, yến địa, yến vụn.
Những năm qua, chính quyền và người dân Cù Lao Chàm – Hội An còn tìm tòi, cải tiến các điều kiện sinh tồn của chim, thay đổi cách thức chăm sóc, khai thác để bảo vệ, phát triển đàn yến.