Trải Nghiệm Một Ngày Làm Gốm Kanoon Độc Đáo Ở Tây Giang Quảng Nam
Kanoon, một làng gốm truyền thống nỗi tiếng một thời của đồng bào dân tộc Cơ Tu, thuộc huyện miền núi Tây Giang, Quảng Nam.
Du lịch Quảng Nam, du khách sẽ được tìm hiểu về lịch sử làm gốm và chứngkiến công đoạn làm ra một sản phẩm gốm độc đáo bởi đôi tay khéo léo của đồng bào người dân tộc Cơ Tu tại làng gốm Kanoon Tây Giang.
1. Làng Gốm Kanoon ở đâu?
Làng Gốm Kanoon thuộc xã AXan, huyện Tây Giang, Quảng Nam. Kanoon là một xã biên giới giáp với nước bạn Lào, với dân cư đa số là đồng bào Cơ Tu.
Làng Gốm Kanoon cách thành phố Đà Nẵng khoảng 120km về hướng Tây Bắc và mất khoảng hơn 3 giờ nếu đi từ thành Phố Hội An.
2. Khám phá Làng Gốm Kanoon có gì đặc biệt?
Du lịch Quảng Nam, du khách sẽ được viếng thăm các làng gốm nỗi tiếng hàng trăm năm như: Làng gốm Thanh Hà Hội An, làng gốm Làng Gốm Kanoon Tây Giang.
Hầu hết các nghệ nhân làm gốm đều phải dùng bàn xoay để tạo ra sản phẩm gốm.
- Tuy nhiên điểm đặc sắc và độc đáo khi khám phá Làng Gốm Kanoon Tây Giang, là các nghệ nhân đồng bào Cơ Tu không dùng bàn xoay mình để tạo nên các sản phẩm gốm truyền thống để phục vụ cho thôn và các dân tộc khác trong vùng.
- Ngày trước, ai ai trong làng từ già đến trẻ, đàn ông, đàn bà đều biết làm gốm như: nồi kho thịt, cá, nồi cơm, nồi đựng thức ăn, hũ đựng gạo, đựng nước uống, rượu cần…
- Con gái Kanoon trong làng, ngày trước không biết làm gốm được cho là con gái hư. Còn đàn ông khỏe mạnh thì đi lấy đất sét gùi về nhà cho phụ nữ, con gái nhồi đất và làm gốm.
3. Quy trình làm ra sản phẩm gốm Làng Kanoon Tây Giang, Quảng Nam?
Du khách có cơ hội du lịch Tây Giang, Quảng Nam sẽ được chứng kiến quy trình làm ra sản phẩm gốm làng Kanoon thật độc đáo, không giống với quy trình làm gốm của các nơi khác của nước ta.
3.1 Công cụ làm ra sản phẩm gốm làng Kanoon Tây Giang, Quảng Nam
Công cụ để làm gốm làng Kanoon rất đơn giản, chỉ gồm: một cọng tre, lá chuối non để chống dính và một quả bầu nước để thoa khi thao tác bị dính tay.
3.2 Quy trình làm ra sản phẩm gốm làng Kanoon
Tùy vào theo từng loại sản phẩm, đất sét được nhồi thành từng khối lớn nhỏ khác nhau và được đặt lên một tàu lá chuối tươi trên một khoảng đất rộng.
Công việc làm gốm tại làng Kanoon chủ yếu là do phụ nữ làm. Họ sẽ lấy đất sét bỏ lên hòn đá phẳng lớn. Sau đó thêm nước vào rồi dùng chày giã nhỏ cho đến khi đất có độ dẻo thích hợp.
Tiếp theo là vận dụng đôi bàn tay khéo léo để tạo ra các sản phẩm với quy trình sau:
Bước 1: Tạo hình con đất
- Người phụ nữ ngồi xổm hoặc khom lưng, tạo dáng bằng cách: một tay giữ hình khối đất và một tay ấn vào bên trong.
- Và cứ vậy di chuyển theo vòng tròn cho đến khi thành phẩm.
Bước 2: Trang trí
- Ở phần trang trí, người phụ nữ dùng cọng tre dát mỏng uốn cong gọt sửa để tạo dáng đẹp hơn.
- Hình vẽ đẹp hay xấu tùy thuộc vào độ thẩm mỹ và tay nghề của từng người.
Bước 3: Phơi gốm
- Khi gốm làm xong, mang gốm ra đặt trong bóng râm
- Che gốm bằng lá chuối và đậy lại (tránh nắng mưa để gốm không bị nứt hoặc nát ra)
Bước 4: Nung gốm
- Gốm phơi khô đều trong khoảng hai ngày, đem gốm xếp thành từng lớp theo dạng hình khối.
- Sắp củi dày vào nhau để nung (đây là khâu cực kỳ quan trọng để cho ra gốm đẹp hay xấu).
- Nung gốm lúc đầu phải nhỏ lửa để gốm không bị nứt (đốt tầm 1/2 ngày thì dừng lại)
- Sau hai ngày cho gốm nguội đi là có thể mang ra sử dụng được.
Trước đây, sản phẩm của làng gốm Kanoon rất chất lượng và được đem đi trao đổi, buôn bán khắp vùng, thậm chí qua tận bên Lào đổi lấy vải vóc, đồ trang sức…
4. Khám phá Làng Gốm Kanoon thời điểm nào đẹp nhất?
Du lịch Tây Giang Quảng Nam, tốt nhất bạn nên đi từ 2 đến tháng 4. Vào thời gian này, Tây Giang nở rộ hoa Đỗ Quyên rất đẹp và là thời điểm lý tưởng để bạn tham quan làng gốm Kanoon.
Và sẽ tuyệt vời hơn nữa nếu bạn kết hợp du lịch biển vào tháng 4- tháng 6 khi có cơ hội du lịch Quảng Nam.
Thời điểm này du khách có thể khám phá tour lặn ngắm san hô Cù Lao Chàm, sau đó kết hợp tham quan làng gốm thanh Hà tại Hội An để cảm nhận sự khác nhau của 2 làng gốm truyền thống độc đáo này.
5. Khám phá Làng Gốm Kanoon nên ở đâu?
Du lịch Tây Giang Quảng Nam, du khách không phải lo lắng nhiều về nơi lưu trú. Tuy Tây Giang là một huyện miền núi, nhưng cũng được đầu tư tốt về ăn ở cho du khách đến tham quan như homestay (nhà nghỉ), nhà gươl…
Tour du lịch Cù Lao Chàm xin chia sẻ một vài địa chỉ nhà nghỉ để du khách tham khảo khi du lịch Khám phá Làng Gốm Kanoon Tây Giang, Quảng Nam:
- Nhà nghỉ Tây Giang – Thôn Agrồng, xã A Tiêng, Tây Giang, Quảng Nam- 0969756783
- Nhà nghỉ Thanh Tuyền– Thôn Agrồng, xã A Tiêng, Tây Giang, Quảng Nam
- Nhà khách Bưu điện– Thôn Agrồng, xã A Tiêng, Tây Giang, Quảng Nam
6. Khám phá Làng Gốm Kanoon nên mua gì về làm quà?
Đến Làng Gốm Kanoon Tây Giang, du khách có thể mua các sản phẩm gốm truyền thống của đồng bào Cơ Tu làm ra để tặng người thân, bạn bè làm kỉ niệm trong chuyến tham quan của mình.
Ngoài các sản phẩm trên, du khách có thể mua them các sản phẩm đặc sản Tây Giang như:
- Rượu Tà-vạt
- Tiêu rừng (Amót)
- Ngoài ra, cơm lam, bánh cuốt bạn cũng có thể mua về tặng người thân, bạn bè.