Võng Ngô Đồng Cù Lao Chàm – Giá Trị Văn Hóa Trường Tồn Theo Năm Tháng

Những cánh rừng Ngô đồng nở rộ khắp triền núi Cù Lao Chàm bạt ngàn từ xa xưa đến hôm nay, là biểu tượng văn hóa trên đảo mà bất cứ ai đã từng tham gia tour ghép Cù Lao Chàm 1 ngày cũng muốn tìm hiểu.

Hoa ngô đồng nở rộ đỏ khắp triền núi đảo Cù Lao Chàm (Ảnh: Hi ho hi)

Hoa ngô đồng nở rộ đỏ khắp triền núi đảo Cù Lao Chàm (Ảnh: Hi ho hi)

Nghề đan võng Ngô đồng Cù Lao Chàm được coi là một nghề thủ công đặc biệt, ​​tiêu biểu cho đời sống văn hóa đặc sắc của ngư dân xã đảo Tân Hiệp.

1. Nghề đan võng Ngô đồng Cù Lao Chàm

Cách đây hơn 300 năm về trước, các cư dân sinh sống tại đây đã biết dùng thân cây Ngô đồng tước thành sợi mỏng, quay tròn rồi đan thành võng. Tạo ra những chiếc võng Ngô đồng mềm mại, ấm vào mùa đông và mát về mùa hè.

Nghề đan võng Ngô Đồng nét văn hóa độc đáo cửa người dân vùng xã đảo Cù Lao (Ảnh: sưu tầm)

Nghề đan võng Ngô Đồng nét văn hóa độc đáo cửa người dân vùng xã đảo Cù Lao (Ảnh: sưu tầm)

Nhiều cụ già làm nghề này cho biết, nghề đan võng cây ngô đồng đã có từ rất lâu rồi. Nhưng họ vẫn không biết ai là người khai sinh ra nghề này. Nhưng đến này vẫn còn tồn tại và truyền lại cho các bạn trẻ sinh sống tại đảo du lịch Cù Lao Chàm

2. Võng Ngô đồng Cù Lao Chàm

Ngô đồng là một loại cây dẽo dai, vừa đẹp với màu đỏ rực lãng mạn. Từ cuối tháng 7 đến đầu tháng 9 hàng năm, khi những chiếc lá cuối cùng rơi xuống chỉ còn trơ lại những cành trơ trọi cũng là lúc hoa Ngô đồng đâm chồi nảy lộc, một màu đỏ đầy sức lao động cả một triền núi

Cùng thưởng thức video đan Võng Ngô Đồng Cù Lao Chàm tại đây bạn nhé!

2.1 Nguyên liệu làm nên võng Ngô đồng

Nguyên liệu duy nhất để làm võng là vỏ cây Ngô đồng, cây này chỉ mọc trên núi cao hoặc vách đá hiểm trở. Bất chấp với mưa bão rễ cây bám chắc vào đá và thân cây luôn dẻo dai, vươn dài như bất chấp sự khắc nghiệt của thiên nhiên

2.1 Tác dụng của võng Ngô đồng

Có lẽ vì sức sống mãnh liệt này mà võng cây Ngô đồng được làm ra với tác dụng đặc biệt: Trị bệnh phong, người bị ghẻ, bệnh vùi… Nằm trên chiếc võng làm bằng thân cây ngô đồng họ cảm thấy chất phong đã ngấm vào chiếc võng, cơ thể dần sảng khoái, khỏe mạnh hẳn ra.

Hoa ngô đồng rở đỏ rực cả một góc trời (Ảnh: sưu tầm)

Hoa ngô đồng rở đỏ rực cả một góc trời (Ảnh: sưu tầm)

3. Cách làm võng Ngô đồng Cù Lao Chàm

Theo người dân nơi đây cho biêt, cây Ngô đồng sinh trưởng rất tự nhiên do hạt quả già rơi xuống đất rồi mọc lên thành cây. Sử dụng võ cây để đan là tốt nhất, nên lựa các cây to bằng cầm tay với chu vi khoảng 20 đến 30 cm và bán kính từ 3 đến 5 cm.

3.1 Cây Ngô đồng mọc ở đâu?

Ngô đồng được tìm thấy và phổ biến ở giữa rừng Xóm Cấm, bãi Làng, bãi Hương. Tiều phu thường chọn những cây mọc thẳng tự nhiên, hoặc những cây mọc thẳng từ chồi cũ đã bị đốn hạ trước đó.

3.2 Cách xử lý võ cây Ngô đồng?

Sau khi chặt cây, tiều phu phải đập thân cây để lấy vỏ bằng một tảng đá to. Dùng một tay giữ một đầu và tay kia đưa lên cao và đập vào đá cho đến khi vỏ cây nứt ra là đươc. Làm như vậy hai đến ba lần, sau đó dùng chân giữ lại và tách võ theo chiều dọc từ trên xuống. 

  • Thân cây như vậy to sẽ cho ra 3 mãng vỏ. Sau khi lấy vỏ, thân cây phơi khô để làm củi đốt.
  • Để có được 1 bó vỏ cây ngô đồng, người dân phải đi bộ vào rừng mất nữa ngày để thu hoạch vừa vỏ vừa thân cây Ngô đồng. 
  • Sợi cây Ngô đồng trước khi làm võng sẽ được ngâm ở con suối gần nhà, tiếp đến rửa sạch bằng xà phòng.
  • Công đoạn quan trọng là phơi nắng cho khô, rồi bó lại thành từng bó nhỏ để sử dụng khô khi đan võng

3.3 Đan võng Ngô đồng Cù Lao Chàm

Đan võng Ngô đồng khá phức tạp hơn nhiều so với đan lưới, hay đan rổ hay rá. Biết cách đan rỗ rá chưa chắc đã đan được võng Ngô đồng. Đan võng là một việc rất khó, đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ, kiên trì và quan trọng nhất là cái tình đi vào từng sợi Ngô đồng.

Những người thợ đan ngồi hàng giờ trong ngày, cẩn thận thắt lại thành từng đoạn và đan kết thành nhiều nút. Tuyệt đối không mắc lỗi dù nhỏ nhất khi đan võng, vì một khi đã mắc lỗi thì không bao giờ có thể loại bỏ được.

Du khách thích thú khi được tận mắt tìm hiểu nghề đan võng (Ảnh: sưu tầm)

Du khách thích thú khi được tận mắt tìm hiểu nghề đan võng (Ảnh: sưu tầm)

3.4 Thời gian đan 1 chiếc võng Ngô đồng Cù Lao Chàm

Muốn đan võng trước hết phải biết kỹ thuật khâu dây, người đan phải cẩn thận thắt nút rồi đan thành nhiều nút. Mỗi chiếc võng Ngô đồng là một kỳ công, tùy theo loại võng (4 dây) hay võng sáu người (6 dây). Việc đan một chiếc võng cần thời gian là hai tháng (60 ngày) liên tục.

Thời gian để đan được 1 chiếc võng mất từ 60 – 90 ngày

4. Võng Ngô đồng giá bao nhiêu tiền?

Một chiếc võng Ngô đồng 2 múi 4 dây với giá tầm 5,500,000 vnđ/1 chiếc, và 2 múi 6 dây khoảng hơn 7,000,000 vnđ/1 chiếc. Võng đan chủ yếu được bán cho khách tour Cù Lao Chàm. Đôi lúc võng không phải lúc nào cũng có sẵn để bán cho bạn, tốt nhất làn nên đặt hàng trước 1 tháng.

Võng Ngô Đồng chuẩn bị giao cho khách du lịch

Khách hàng mua võng Ngô đồng không chỉ vì nhu cầu sử dụng mà còn là thú vui, niềm đam mê tìm hiểu phong tục tập quán, văn hóa bản địa của vùng đất Cù Lao Chàm. Không giống như các loại võng khác, võng Ngô đồng độ bền cực cao lên đến 15 – 20 năm và vẫn mang lại cảm giác rất êm ái khi nằm